نشینمنگاه تنهایی های من

نمایی کلی از عملکرد رادار

برای تشخیص ثابت یا متحرک بودن اجسام تشخیص داده شده فرایندی فنی به نام MTI وجود دارد که مثلاً اگر سرعت یک هدف از 100 کیلومتر بر ساعت کمتر بود این هدف را حذف و بالاتر از آن را به عنوان هدف متحرک نشان دهد. این سامانه در حقیقت ف_ * ل*_ ت ر نشان‌دهنده اهداف متحرک از ثابت است.

در رادارهای امروزی، باندهای فرکانسی HF ،VHF ،UHF ،L Band ،S Band ،C ، X ، K و باندهای میلی‌متری به کار می رود. رادارهای فرکانس‌ پایین کشف بسیار مناسب و تفکیک پذیری نسبتاً خوبی دارند. تفکیک پذیری به این معنی است که اگر به عنوان مثال دو هدف که در فواصل یکسان و زاویه یکسان قرار دارند وجود داشته باشد رادار بتواند این دو را تفکیک کرده و یک هدف را نشان ندهد. به طور کلی در فرکانس‌های پایین، ضعف نسبی تفکیک پذیری وجود داشته، ولی در رادارهای فرکانس‌های بالا کشف خوب و تفکیک پذیری بسیار عالی چه تفکیک پذیری زاویه ای و چه تفکیک پذیری فاصله ای وجود دارد.....

رادارهای VHF از باند فرکانسی پایین، کشف فوق‌العاه، تفکیک پذیری نسبتاً خوب و مقاومت بالا در برابر اقدامات متقابل الکترونیکی یا ECM برخوردار هستند و رادارهای UHF از باند فرکانس بالا، کشف خوب، تفکیک پذیری بسیار بالا و مقاومت مناسب در برابر ECM دشمن با استفاده از ف_ * ل*_ ت ر گوناگون برخوردارند.

رادارها ازنظر کاربرد به چند دسته کلی تقسیم می شوند. اول، رادارهایی که با امواج پیوسته کار می‌کنند و به آنها Continuous Wave Radar گفته می‌شود که این رادارها امواج را به صورت باریک و مدادی منتشر کرده و بیشتر برای رادارهای ردیاب یا موشک‌ها استفاده می‌شوند. نوع دوم، رادارهای پالسی یا پالس داپلر است که برای کشف اولیه و جستجوی اهداف از آنها استفاده می‌شود. از انواع دیگر رادار، رادارهای ارتفاع یاب، رادارهای تعقیب هدف یا Tracking Radar و رادارهای شناسایی یا ثانویه است که رادارهای شناسایی بر خلاف سایر رادارهای موجود از امواج رادیویی استفاده می‌کنند نه از امواج الکترو مغناطیس و به همین دلیل برد آنها بسیار زیادتر از برد رادارهای پالسی و موج پیوسته(CW) است.

در اینجا لازم است به دسته بندی دیگری برای رادارها نیز اشاره کنیم. رادارهای فعال یا همان Active سامانه‌های راداری هستند که در فضا موج منتشر می‌کنند و این موج‌ها بعد از برخورد به هدف بازتاب یافته، دریافت و تجزیه و تحلیل می‌شوند. نوع دیگر رادارها بدون اینکه انتشار موج داشته باشند امواج ساطع شده از رادارهای دیگر از جمله رادارهای دشمن مخصوصآً در مرزها را دریافت و تجزیه و تحلیل کرده و بر اساس آن هدفیابی می کنند که این سامانه ها Passive هستند، یعنی هیچ انتشاری ندارند ولی همه انتشارات را می‌گیرند.

وظیفه تثبیت شده پدافند هوایی در زمینه رصد دشمن در قالب کشف، شناسایی و اعلام خبر به یگان های عمل کننده مختلف تعریف می شود. بدین ترتیب در صورت ورود دشمن به فضای خودی یگان های مربوطه که شامل هواپیماهای رهگیر و سامانه های دفاع هوایی هستند واکنش لازم را به موقع نشان می دهند.

بنابراین لازم است چشمان تیزبین پدافند هوایی که همان رادارها هستند بتوانند تا عمق سرزمین های اطراف کشور را دیده، به دقت بررسی نمایند و اهداف را در همان عمق کشف نمایند. در راهبرد آغاز دفاع در خاک دشمن بجز برد سامانه ها، دقت آنها نیز بسیار مهم است حتی مهمتر از کمیت سلاح ها. کشورمان نیز امروزه راهبرد دفاع در عمق را در دستور کار خود قرار داده و ضمن لحاظ کردن آن در طراحی تجهیزات بومی، در بازسازی و ارتقاء سامانه های موجود نیز بر مبنای این امر قرار دارد.

به گزارش مشرق، عمده رادارهای فعلی موجود در کشورمان بیشتر از باند UHF استفاده می‌کنند. البته بهترین وضعیت استفاده ترکیبی از رادارهای UHF، VHFو HF است تا هیچ هدفی چه در سطح مقطع بالا و چه در سطح مقطع پایین پنهان نماند.

در ایران رادار از سال 1336 وارد چرخه پدافند هوایی شد. در آن زمان آموزشگاه رادار در تیپ تعلیمات تشکیل شده و کارکنان آن به انگلستان اعزام گردیدند. پس از آن اولین رادارهای متحرک به نام Type 13 و Type 14 ساخت کشور انگلستان در پادگان دوشان تپه استقرار یافتند و در سال 1341 رادارهای انگلیسی Hydra در تبریز و بابلسر نصب شده و تیپ 70 مستقل دفاع هوایی شکل گرفت. در سال 1345 رادار انگلیسی مارکونی در مشهد نصب شد. در واقع برای اینکه مناطق جنوبی شوروی تحت نظارت قرار گیرد، انگلیسی ها رادارهای خود را در مناطق شمالی ایران نصب کردند.